Saf İçkin Yaşam: Deleuze’ün “Kritik ve Klinik” Projesi

3/5 ( ratings)

Gilles Deleuze‘ün edebiyat ile yaşam arasındaki bağı ele alan yazılarını biraraya getirdiği “Kritik ve Klinik”in İngilizce baskısında çevirmenin önsözü olarak yayımlanan bu metin Deleuze felsefesinin eksenlerini, bu eksenlerin yaratıcı çokluğunu kavramak bakımından kilit bir rol üstleniyor. Deleuze’ün “Kritik ve Klinik” projesinin altında yatan temel fikrin, yazarların ve sanatçıların hekimler ve klinisyenler gibi uzman semptomatolojistler olarak görülebileceği prensibine dayandığını ileri süren Smith, kritik ile kliniğin kesiştiği noktaları işaretleyerek saf içkin yaşama açılan yolların haritalarını çıkarıyor: Üslup büyük yazarlarda her zaman bir yaşam üslubudur. Bir yaşam imkânı, bir varoluş biçimi icat etmektir. Edebiyat bir sağlıktır.

“ ‘Kötü’ yahut hastalıklı yaşam, yaşamı kendi hastalığının penceresinden yargılayıp ‘daha yüce’ değerler uğruna onu kıymetsizleştiren tükenmiş ve yozlaştırıcı bir varoluş kipidir. ‘İyi’ yahut sağlıklı yaşam ise, tam tersine, karşılaştığı kuvvetlere göre kendini dönüştürebilen, yaşama gücünü hep arttıran, her daim yeni yaşam olanakları açan bereketli ve yükselten bir varoluş biçimi ya da yaşam kipidir. Deleuze’e göre her edebi çalışma bir yaşam tarzı, bir yaşam biçimi ifade eder ve hem kritik hem klinik açıdan değerlendirilmelidir.”

> Daniel W. Smith ile söyleşi / İlksen Mavituna, Açık Radyo, 13 Ağustos 2013