ایدئالیسم هگل: خشنودی‌های خودآگاهی

4/5 ( ratings)

هگل در وضعیتی حیرت‌انگیز قرار دارد. از یک سو، با تأثیر فلسفی و تاریخی عظیم هگل مواجه‌ایم؛ نامعقول نیست بگوییم بخش اعظمی از آنچه در روال آکادمیک رایج تحت عنوان «فلسفۀ اروپایی معاصر» طبقه‌بندی می‌شود با هگل آغاز و به درجۀ زیادی با او مشخص می‌شود؛ این تأثیر عمدتا ناظر به اقدام هگل است مبنی بر طرح مسئلۀ «سوبژکتیویتۀ تاریخی». از سوی دیگر، چنین می‌نماید که هگل شمار بسیاری از شخصیت‌های برجستۀ عالم اندیشه را متقاعد یا از کوره به در کرده است، بی‌آنکه چیزی به نام اجماع بر سر موضع بنیادی فلسفۀ هگل در کار باشد.

رابرت پیپین در میان هگل‌پژوهان و دوستداران فلسفۀ هگل و ایدئالیسم آلمانی اندیشمند و فیلسوفی نام‌آشنا است و کتاب پیش رو اکنون یکی از آثار کلاسیک در فلسفۀ هگل محسوب می‌شود. پیپین فلسفۀ هگل را چنان ژرف موردکاوش و پژوهش قرار می‌دهد که به‌جرئت می‌توان گفت کمتر کتابی دربارۀ هگل به پای کتاب او می‌رسد.

روایت یا تفسیری که پیپین در این کتاب از فلسفۀ هگل به دست داده است به «تفسیر غیرمابعدالطبیعی» از فلسفۀ هگل شهرت یافته است. بااین‌حال، پیپین در مقدمه‌ای که بر ترجمۀ فارسی کتاب نوشته است می‌گوید: «به دلیل نوشتن این کتاب به دفاع از تفسیری « کانتی» از ایدئالیسم هگل و خوانشی «غیرمابعدالطبیعی» یا حتی «ضدمابعدالطبیعی» از موضع بنیادی هگل در پدیدارشناسی روح و دانش منطق شهرت یافتم. اینها، چنان‌که توضیح خواهم داد، توصیف‌هایی بسیار گمراه‌کننده از کار درآمدند. »